انواع قطع(سایز) کتاب – مجلات – بروشور – کاتالوگ
چاپ کلمه در راستای آموزش و آگاهی رسانی شفاف مقاله ایی بسیار مفید را در مورد اندازه قطع استاندارد کتاب ها ارائه می نماید.
اکنون رایج‌ترین قطع برای کتاب، در همه‌جا، قطع وزیری است که ابعاد آن از ۱۳×۲۰ تا ۲۰×۲۶ سانتیمتر متغیر است. قطع رقعی با ابعاد ۱۵×۲۲ و قطع جیبی با ابعاد ۵/۱۶×۱۱ سانتیمتر از دیگر قطع‌های رایج محسوب می‌شوند. معمولاً در چاپ کتاب‌های هنری و نفیس از قطع رحلی و برای کتاب‌های کودکان از قطع خشتی استفاده می‌شود. باید توجه داشت ابعاد ذکرشده برای هر قطع، تقریبی است، و در برخی منابع، اندازه‌های متفاوتی ارائه شده است.
برخی قطع‌های رایج درمیان مسلمانان و ایران بعد از اسلام به شرح زیر بوده‌است:
قطع بازوبندی: ۲×۳ سانتیمتر، بیشتر برای کتاب‌های دعا یا سوره‌ها و آیات قرآنی که در ابعاد بسیار کوچک تهیه می‌شد و با نخ یا چرم به بازو می‌بستند؛
قطع بغدادی: اندازهٔ دقیق این قطع مشخص نیست، ولی از گفتهٔ رشیدالدین فضل‌الله (۶۴۸؟-۷۱۸ق.)، در وقف‌نامهٔ رَبعِ رشیدی چنین برمی‌آید که ابعادی بزرگ‌تر از نسخه‌های مرسوم داشته‌است؛
قطع بغلی: این قطع که معادل قطع جیبی بزرگ در روزگار ماست، دارای طول و عرض تقریبی ۷×۵ سانتیمتر بوده‌است؛
قطع بیاض یا بیاضی: از جانب طول آن باز و بسته می‌شده و شیرازه‌بندی آن از طرف عرضِ اوراق بوده که درمیان نسخه‌نویسان و کتاب‌سازان به بیاض شهرت داشته‌است. قطع بیاضی منسوب است و مخصوص به بیاض‌ها که بیشتر کتب ادعیه، زیارات و مجموعه‌های ادبی(که به خواستِ اشخاص فراهم می‌آمده) به هیأت مذکور صحافی و جلد می‌شده‌است؛
قطع جانمازی: با ابعاد ۷×۱۲ سانتیمتر که معمولاً برای قرآن و کتاب‌های دعا به‌کار می‌رفته‌است؛
قطع جیبی: این قطع که در گذشته به قطع «بغلی» شهرت داشته است دارای طول و عرض تقریبیِ ۷×۵ سانتیمتر است؛
قطع حمایلی: قطعی بوده‌است به طول و عرض ۱۲×۶ سانتیمتر. وجه تسمیهٔ این قطع به «حمایلی» این است که نسخه‌هایی را که در قطع مزبور بوده‌است به صورت حمایل روی لباس زیرین می‌آویخته‌اند؛
قطع خشتی: از کهن‌ترین قطع‌های نسخه‌های خطی است به طول و عرض همسان و برابر، به‌شکل مربع، که طول و عرض آن مساوی است و در سده‌های نخستِ تمدن اسلامی بسیار رایج بوده است. هم‌اکنون اغلب برای کتاب‌های کودکان استفاده می‌شود؛
قطع رحلی: در ابعادِ بیش از ۲۵×۳۵ سانتیمتر که به انواع کوچک، متوسط، و بزرگ تقسیم می‌شود. این قطع را به این جهت «رحلی» می‌گویند که هنگام خواندن کتابِ دارای قطع رحلی، آن را بر روی چهارپایهٔ چوبی ـ یعنی رحل ـ قرار می‌داده‌اند. قطع مزبور دارای اندازه‌های تقریبیِ زیر است:
رحلی کوچک: طول ۴۲، عرض ۲۷ سانتیمتر،
رحلی متوسط: طول ۵۰، عرض ۳۰ سانتی‌پمتر،
رحلی بزرگ: طول ۶۰، عرض ۳۰ سانتی‌پمتر. عموماً نسخه‌های کتاب‌هایی چون قرآن مجید، مثنوی مولوی، شاهنامهٔ فردوسی که در مجالس و محافل قرائت و خوانده می‌شده، در این قطع بوده‌است.
قطع رقعی: در اندازهٔ ۱۴×۲۲ سانتیمتر و مطابق نظر دیگر اندازهٔ قطعی است به طول و عرض تقریبیِ ۱۹×۱۰ سانتیمتر؛
قطع سلطانی یا تیموری: با ابعاد ۳۰×۴۰ سانتیمتر. بیشتر نسخه‌های نفیسی را که برای شاهان و شاهزادگان در دورهٔ تیموریان (۷۷۱-۹۱۱ق.)، استنساخ می‌شد، در این قطع می‌ساختند. نمونهٔ مشهور آن شاهنامهٔ بایسنقری موجود در کاخ گلستان تهران است که ابعاد تقریبیِ آن همین اندازه است. این قطع در اواخر عصر مغولان و اوایل عهد تیموریان، برای کتاب‌های خطی در ایران رواج یافت که به این جهت آن را قطع تیموری نیز می‌گویند. طول و عرض تقریبیِ آن ۴۰×۳۰ سانتیمتر است؛
طومار: اتصال اوراق کتاب به‌گونه‌ای که به‌شکل لوله درآید. معمولاً در تهیهٔ طومارها از کاغذهایی با عرضِ کم استفاده می‌شد؛ هرچند که طول آنها بسیار متغیر بوده‌است. برای نگهداری طومار، اغلب محفظه‌ای به همان شکل می‌ساختند؛
قطع نیم‌ربعی: با ابعاد ۱۰×۱۸ یا ۹×۱۷ سانتیمتر؛
قطع نیم‌ورقی: ۲۲×۳۴ سانتیمتر که در ابعاد دیگری هم وجود دارد؛
قطع وزیری: در گذشته دارای سه اندازهٔ کوچک (به طول و عرض تقریبیِ ۲۱×۱۵ سانتیمتر)، متوسط (۲۴×۱۶) و بزرگ (۳۰×۲۰) بوده‌است.
اگر برای سفارش چاب نام قطع ها رو بگیم کافیه؟؟؟؟
خیر حتما هنگام سفارش بهتره که توضیحات کامل مانند سایز دقیق حتی به میلیمتر بیان شود.